رقابت کندلوس با ۷ روستا برای جهانی شدن/ مُهر یونسکو بر گردشگری
تاریخ انتشار: ۱۶ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۳۷۵۰۸
خبرگزاری مهر، گروه استانها: برای رفتن به روستای زیبای کندلوس باید مسیر ییلاقی و کوهستانی نوشهر به کجور را ۷۵ کیلومتر به سمت ارتفاعات طی کنید تا به روستایی با آب و هوای خوش و طبیعت خارقالعاده که در آن میتوان رد پای تمدن قبل از میلاد مسیح را به نظاره نشست، برسید.
فاصله روستای کندلوس با نوشهر ۷۵ کیلومتر است و این روستا با داشتن طبیعت بکر و دلنواز، خانههای قدیمی و سنتی، مردمانی که گردشگری را میفهمند برای میزبانی از مسافران در پاییز و تابستان لحظه شماری میکنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
کوچههای سنگ فرش شده، موزه مردم شناسی، وجود آبشارهای پرآب همانند آبشار کندلوس، موزه گیاهان دارویی، حمام قدیمی خزینهای که به دوران قاجار برمیگردد و صنایع دستی و سوغات از دیگر جاذبههایی است که این روستا را نامزد ثبت در میراث جهانی کرده است.
گردشگران داخلی و خارجی زیادی سالانه به این روستا سفر میکنند تا جاذبههای آن را از نزدیک به نظاره بنشیند، آداب و رسوم و سنن قدیمی مردم روستا نیز همانند جشن تیرماه ۱۳ شو از دیگر جاذبههایی است که اشتیاق برای سفر به این روستا را بیشتر میکند.
روستای کندلوس امسال همپای ۷ روستای دیگر برای ثبت جهانی معرفی شده و برای آنکه مهر یونسکو در این روستا بخورد نیازمند تأمین زیرساختهای مورد نیاز است.
سابقه ثبت جهانی شهرها و روستاهای صنایع دستی به ۶ سال قبل برمیگردد و در طول این شش سال ۱۴ شهر و روستای صنایع دستی ایران در شورای جهانی صنایع دستی ثبت شدهاند و اکنون ثبت ملی و جهانی شهرها و روستاها و صنایع دستی به مطالبه مردمی و اجتماعی تبدیل شده است.
محمد ولی پور رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نوشهر با اشاره به اینکه پرونده روستای کندلوس برای ثبت جهانی ارسال شده است، گفت: برای معرفی و ثبت جهانی این روستا الزاماتی وجود دارد و دستگاههای مختلف باید همکاری مناسب داشته باشند.
برای معرفی و ثبت جهانی این روستا الزاماتی وجود دارد و دستگاههای مختلف باید همکاری مناسب داشته باشند
وی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه رفع مناطق احتمالی خطر در مسیر، تقویت مخابرات و مشاغل خانگی و بومی از جمله الزامات برای ثبت جهانی است، گفت: به عنوان نمونه روستا نباید از نظر اینترنت مشکلی داشته باشد و علاوه بر این منابع طبیعی و جهاد کشاورزی باید نسبت به درختکاری در روستاها و حاشیه مسیرها اقدام کنند.
وی راه اندازی کمیته اطلاع رسانی با محوریت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، نصب تابلوهای دوزبانه، تفکیک زباله و غیره را از دیگر الزامات برای ثبت جهانی بیان کرد.
شاخصهای اعلامشده از سوی «سازمان جهانی گردشگری» برای ثبت روستاها شامل جاذبههای گردشگری، طرحهای حفاظتی برای این جاذبهها، پایداری اجتماعی، زمینههای اقتصادی برای توسعه گردشگری، پایداری محیط زیستی و طرحهایی که منجر به دوام این پایداریهاست.
همچنین در حوزه محیط زیست استفاده کمتر از پلاستیک، مصرف بهینه آب و شیوه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر مطرح است. زنجیره گردشگری روستا هم باید کامل و خدماتی مانند اقامت، پذیرایی، حملونقل و تابلوهای راهنمایی و … را داشته باشد.
صادق برزگر مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران نیز با اشاره به اینکه روستای کندلوس از بین ۴۰ روستا برای ثبت جهانی انتخاب شده است، افزود: دستگاههای مختلف باید همکاری لازم برای رفع موانع و تأمین نیازمندیهای فراروی داشته باشند.
وی در گفتگو با خبرنگار مهر با اظهار اینکه باید شاخصهای مدنظر یونسکو را برای ثبت جهانی تأمین کنیم، افزود: تلاش میکنیم تا شرایط مورد نیاز را برای ثبت جهانی روستای کندلوس فراهم کنیم.
وی به مزیتهای ثبت جهانی اشاره و اضافه کرد: گردشگری یک کار تیمی است و وزارتخانههای مختلف باید زیرساختهای مورد نیاز را فراهم کنند و برای تحقق این برنامه پای کار بیایند.
مدت زمان ثبت جهانی کندلوس مشخص میشود
برزگر با عنوان اینکه مدت زمان ثبت جهانی روستای کندلوس تا دو هفته آینده مشخص میشود، گفت: برای ثبت جهانی ۱۴ شاخص مدنظر است و باید موانعی که برای ثبت روستا وجود دارد را رفع کنیم.
مدیرکل میراث فرهنگی مازندران تصریح کرد: اگر امسال موفق به ثبت نشویم، برنامه ریزی خواهیم کرد تا با رفع موانع در سال آینده به این هدف برسیم.
وی با عنوان اینکه بافت روستای کندلوس دارای ارزش و تاریخی است، گفت: در اجرای طرحهای هادی باید نگاه میراثی وجود داشته باشد و دستگاههای دخیل نظیر بنیاد مسکن نیز باید همکاری لازم را داشته باشند.
بزرگر یادآور شد: در عین حال تلاش میکنیم دبیرخانه استانی را برای ثبت جهانی روستای کندلوس تشکیل دهیم.
میزان حضور زنان و افراد جوان در فعالیتهای گردشگری در بحث پایداری اجتماعی روستا از جمله شاخصههای ثبت جهانی یک روستا است و شاخص دیگر، اولویت و حکمرانی دولت است، اینکه روستا چه میزان برای دولت اهمیت دارد و چه اقدامات حمایتی و مطالعاتی برای آن در نظر گرفته که دراینباره زیرساختهایی مثل جاده، آب و برق و خدمات بهداشت روستا مورد توجه است.
مازندران را قطب گردشگری جهان کنیم
محمدعلی محسنی نایب رئیس فراکسیون گردشگری و سلامت مجلس نیز با اشاره به قرارگرفتن روستای کندلوس در فهرست ثبت جهانی گفت: مازندران را باید قطب گردشگری در جهان معرفی کنیم و معرفی دهکدههای تندرستی از جمله راهکارها است.
وی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به محدودیتهای البرز مرکزی در ایجاد تأسیسات، گردشگری را زمینهای برای توسعه منطقه کجور ذکر کرد و گفت: باید هتلها و متل ها گردشگران را جهت دهی کنند و ثبت جهانی روستا به رونق گردشگری کمک میکند.
وی با عنوان اینکه برای ثبت جهانی باید شاخصهای جهانی را لحاظ کنیم، رفع موانع و تأمین زیرساختها را ضروری برشمرد.
«سازمان جهانی گردشگری» با ثبت جهانی روستاها آنها را به شبکه روستاهای جهانی اضافه میکند. این روستاها از سازمان لوحی دریافت میکنند که از این منظر شبیه آثار تاریخی است و محوریت گردشگری دارد. تفاوت در این است که سازمان قصد دارد گردشگری را عامل پیشران برای توسعه روستاها در نظر بگیرد و بههمین دلیل برچسب جهانی به آنها میزند تا توجه گردشگران جلب شود.
این توسعه فقط برای زیبایی یک روستا نیست، بلکه منطقه باید شاخصهای توسعه پایدار را داشته باشد. در بررسی شاخصها، حتی پهنای باند اینترنت و زمانبندی حملونقل گردشگران و اهالی روستا باید اعلام شود و تمام اینها نیازمند سندهایی هستند که باید پیوست پروندهها شوند.
کد خبر 5904401منبع: مهر
کلیدواژه: کندلوس ثبت جهانی اداره کل میراث فرهنگی مازندران بوشهر تبریز کرمانشاه اجلاس پیرغلامان حسینی اردبیل خطبه های نماز جمعه ایلام سنندج نیروی انتظامی عکس استانها مشهد همدان زلزله هفته نیروی انتظامی ثبت جهانی روستا برای ثبت جهانی روستای کندلوس باید همکاری داشته باشند صنایع دستی زیرساخت ها جاذبه ها شاخص ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۳۷۵۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیین گاوکشان
چاقویش را میگیرد سمت آفتاب. میخواهد مطمئن بشود که تیز است. تیغه چاقو، برق میزند. مثل برقی که در چشم اهالی روستاست. بعد چاقو را میکشد به گردن حیوان و خون فواره میزند. طنابهای کفنی میگذارند حیوان دست و پایی بزند. جوی خون روی خاک خشک راه میافتد و اهالی صلوات میفرستند... حالا آنها خاطرشان جمع است که امسال هم کشت و کار خوبی خواهندداشت و قنات روستا پر آب خواهد بود و آسمان خشکی نخواهد کرد. از ایران کهن تا همین امروز، سنت قربانی کردن گاو در «اسفنجان»، سنت برکتخواهی است.
سفر به اسفنجان
روستای سرسبز و زیبای اسفنجان شهرستان اسکو استان آذربایجان شرقی، نامی آشنا برای گردشگران و توریستهایی است که همه ساله از شهرها و استانهای همجوار برای تماشای یک آیین و سنت چندین ساله خود را به این روستا میرسانند. برای رفتن به روستای اسفنجان مبدأ حرکتمان تبریز است، بار و بنه سفر را بسته و دل به جاده میزنیم، حالا که بر بال قلم و کاغذ راهی روستای اسفنجان میشویم تا رسیدن به روستای بکر و زیبای اسفنجان ۶۵ کیلومتر راه در پیش داریم. بعد از طی ۳۶ کیلومتر به شهرستان اسکو میرسیم، تابلوهای نصب شده در ورودی و خروجی اسکو مسیر جاده اسفنجان را به ما نشان میدهد و بقیه مسیر نیز تا روستای اسفنجان ۲۰ دقیقهای طول میکشد تا در میان انبوه متراکم درختان گردو، سیب، زردآلو و بادام به اسفنجان برسیم. این روستای تاریخی رسمی دیرینه دارد که همه ساله اهالی روستا با مشارکت در آن به ادای نذر خود میپردازند.
قربانی در اردیبهشت
فروردینماه که به پایان میرسد و رقص شکوفههای اردیبهشتی دامن دشت و طبیعت را مسحور زیبایی خود میکند، مردمان این دیار نیز در سی و ششمین روز بهار که اولین هفته اردیبهشت ماه میشود، طبق رسم چندین ساله پدران و نیاکان خود با قربانی کردن گاو و ادای نذر سالی پر از برکت و حاصلخیزی را برای مردمان روستا طلب میکنند. ذبح گاو دراندیشه مردم پاک سرشت و پاک نهاد این روستا برای شکرگزاری و دوری از هر نوع حوادث و بلایای طبیعی و درخواست برای بارش باران و نزول رحمت واسعه الهی است.
چنان که مردم محلی میگویند رسم قربانی کردن گاو از همان قدیم الایام مرسوم بوده است و در پنجشنبهای که به سی و ششمین روز بهار میرسد، ادای نذر قربانی کردن گاو با مراسم و تشریفات خاصی صورت میگیرد و مهمترین کاری که اهالی روستای اسفنجان بعد از ذبح گاو قربانی انجام میدهند این است که حتماً باید از گوشت گاو، کوفته درست کرده و میل کنند. قربانی کردن گاو ریشه در باورهایی دارد که از اعتقادات دینی اهالی این روستا سرچشمه میگیرد. مردم روستا معتقدند حالا که خورشید بهاری بعد از یک زمستان سرد و سوزناک دامنههای سهند بر دشت و دامن طبیعت روستا سلامی دوباره میکند و با گرمی روحبخش خود طراوت و تازگی را به روستا هدیه میدهد ما نیز با قربانی کردن گاو شکرگزاری کرده و رفع بلایا و حاصلخیزی مزارع کشاورزی را از خدای مهربان طلب کنیم.
این رسم آن چنان در این روستا ریشهدار است که بسیاری از افراد و گردشگران برای خوردن کوفته خود را به این روستا میرسانند تا هم شاهد دیدن این مراسم سنتی باشند و هم کوفته دستپخت بانوان مهربان و خونگرم روستای اسفنجان را نوش جان کنند.
در کنار قنات
مراسم قربانی کردن گاو از صبح روز پنجشنبه بعد از ادای نماز صبح شروع میشود. یک یا دو روز قبل گاو مورد نظر توسط نذورات که توسط اهالی روستا جمعآوری شده خریداری میشود. بزرگان و ریش سفیدان روستای اسفنجان گاو مورد نظر را با ذکر سلام و صلوات و خواندن دعای توسل و ذکر در کوچهها و محلات روستا میگردانند، طبق این رسم و رسوم تعدادی از جوانان روستا از قبل انتخاب میشوند تا اگر اهالی نذری داشته باشند در هنگام گرداندن گاو در محلههای روستا آنها را جمعآوری کنند. هنگامی که عطر و بوی اسپند و صدای صلوات در کوچههای روستا میپیچد هر لحظه بر تعداد شرکتکنندگان در این مراسم افزوده میشود. زنان و مردان یکی یکی از خانهها بیرون آمده و گاو قربانی را همراهی کرده و دعا میخوانند و ذکر میگویند. آنها معتقدند قربانی کردن گاو در اوایل اردیبهشت سبب کاهش بلایای طبیعی، مهار بادهای سیاه و هر نوع آسیب و گزند از روستا شده و سبب افزایش رزق و روزی و بارندگی و سرسبزی میشود.
گرداندن گاو در روستا تا ظهر طول میکشد، ریش سفیدان قصه کهن این رسم و رسوم را برای گردشگران تعریف میکنند و از پویایی این مراسم و مشارکت اهالی روستا و اینکه بسیاری از آنها در این روز حاجت روا میشوند، سخن میگویند. در یک سوی دیگر روستا تعدادی از جوانان در کنار قنات پرآب در انتظار رسیدن گاو قربانی بر سر قنات هستند. اهالی روستا بعد از گرداندن گاو قربانی در روستا و جمع کردن نذورات مردمی آن را به سوی قنات پرآب روستا میبرند تا گاو از آب قنات نوشیده و سیراب شود. به باور اهالی روستای اسفنجان گاو قربانی زمانی که از آب قنات مینوشد تا سیراب شود خداوند به حرمت این قربانی شادی، طراوت و حیات مجدد را به طبیعت و زندگی روستایی میبخشد و آنها از خوان نعمت الهی بهرهمند میشوند، به همین علت اهالی روستا تا وقتی که گاو به طور کامل از آب قنات سیر نشده باشد منتظر او میمانند.
خون در جوی
بعد از اینکه گاو از آب قنات سیراب شد اهالی روستا آن را به سوی زیارتگاه روستای اسفنجان که به« پیرسنگ» مشهور است میبرند. این زیارتگاه در ضلع جنوب شرقی روستا واقع شده است. جوانان و ریش سفیدان روستا با مشارکت همدیگر گاو قربانی را سه دفعه به دور زیارتگاه پیرسنگ میگردانند و صلوات میفرستند. هر کدام از اهالی روستا به ذکر و راز و نیاز پرداخته و حاجتهای خود را از خداوند طلب میکنند. بعد از زیارت مقبره «پیر سنگ» اهالی گاو قربانی را به طرف کوه« قربانگاه» که در زبان محلی به « قوربان داغی» مشهوراست میبرند. این کوه در دو کیلومتری زیارتگاه « پیرسنگ» قرار دارد. طی زمانی که گاو قربانی به کوه «قربانگاه» میرود تعدادی از جوانان در محل « قربانگاه» جوی آبی حفر میکنند تا خون قربانی بعد از ذبح شدن در این جوی جریان پیدا کند. حالا قربانی به کوه «قربانگاه» رسیده است و قصاب به کمک جوانان میخواهد قربانی را ذبح کند. حالا روحانی روستا آیاتی از قرآن کریم و دعاهایی برای قبولی نذر اهالی روستا میخواند و همگی باهم دعا میکنند. اهالی روستای اسفنجان از خداوند میخواهند سالی پربرکت، پر از رزق و روزی و سالی به دور از خشکسالی داشته باشند.آنها باران رحمت الهی را طلب میکنند تا جان و دل خود را زیر باران رحمت الهی شستوشو دهند و خداوند را به خاطر ارزانی کردن نعمتهایش شاکر و سپاسگزار باشند. حالا قربانی ذبح میشود و خونش آرام آرام در بستر جویی که جوانان ایجاد کردهاند، جاری میشود. بعد از ذبح گوشت قربانی در بین اهالی روستای اسفنجان و روستاهای همجوار تقسیم میشود و اهالی روستا طبق رسمی دیرینهای که دارند از گوشت قربانی برای شام خود کوفته درست کرده و میل میکنند.
افسانه اسفنجان
آیین کهن قربانی کردن گاو در اسفنجان، افسانهای هم دارد؛ افسانهای که در میان اهالی، سینه به سینه نقل شده است.
میگویند در زمانهای قدیم، جنگی میان اهالی اسفنجان و شماری از بیگانگان رخ میدهد. در این جنگ، شماری از مهاجمان کشته میشوند و شماری زخمی. زخمیها در بیرون روستا افتاده بودند اما پیر روستا ممنوع کرده بود که کسی از اهالی به کمک زخمیها برود. آنها به تاوان تهاجمشان، باید زجر کشیده و مرگ را بپذیرند. در این میان، دختری مهربان از اهالی اسفنجان، تصمیم میگیرد به کمک زخمیها برود. او با وجود آنکه میداند پیر روستا، این کار را منع کرده مخفیانه به کمک زخمیها میرود. او برایشان آب میبرد و زخمهایشان را میبندد. کار رسیدگی به زخمیها چند روزی طول میکشد و برادران دختر، به رفتار خواهرشان شک میکنند و تصمیم میگیرند او را تعقیب کنند. صبح فردا برادرها، مخفیانه خواهرشان را زیر نظر میگیرند و وقتی میبینند او از روستا بیرون رفته و خود را به محل جنگ، جایی که زخمیها آنجا افتادهاند، رسانده، میفهمند که خواهرشان، حرف پیر را زیر پا گذاشته است. آنها این کار خواهرشان را خیانت میدانند و تصمیم میگیرند او را بکشند.
از آن طرف، خواهر در حال رسیدگی به زخمیهاست که صدای برادرانش را میشنود و میفهمد که آنها به کار او پی بردهاند و میخواهند به تاوان این سرکشی، او را بکشند. دختر به طرف کوه فرار میکند و برادرانش در پی او میدوند. دختر میخواهد بگوید «یا هو پناهم بده»، اما به اشتباه میگوید «یا کوه پناهم بده» و کوه دهان باز میکند و دختر را در خودش میگیرد. دختر به درون زمین فرار میکند اما موهایش از زمین بیرون میمانند. برادران سر میرسند و میفهمند که خواهرشان در زمین پناه گرفته است؛ آنها هر چه میکوشند نمیتوانند با کشیدن موها، خواهرشان را از زمین بیرون بیاورند. شب میشود و برادران به روستا برمیگردند و آماده میشوند تا فردا با بیل و کلنگ برگردند و خواهرشان را از دل زمین بیرون بیاورند.
شب، آسمان طوفانی میشود. بادی سهمگین برمیخیزد و نزدیک است که باغها و خانههای مردم اسفنجان را خراب کند. طوفان چندین و چند شبانهروز به طول میانجامد. برادران دختر میفهمند که در حق خواهرشان، نامهربانی کردهاند. آنها از کارشان پشیمان میشوند اما طوفان همچنان ادامه دارد. یکی از همان شبها پیرزنی در روستا دختر را در خواب میبیند. دختر میگوید: مادرم زمین امر کرده که اگر میخواهید طوفان آرام بگیرد، باید گاوی را در نزدیکی جایی که من در زمین فرو رفتهام قربانی کنید. سپس جویی بکنید تا خون گاو در این جوی جاری بشود و به موهایم برسد و موهایم را رنگ کند. فقط در این صورت است که باد آرام خواهد گرفت. اهالی اسفنجان، فردا صبح، گاوی را انتخاب میکنند و او را با عزت و احترام به نزدیکی همانجایی میآورند که موهای دختر بیرون است. آنها گاو را قربانی میکنند و جویی میکنند تا خون گاو به موهای دختر برسد و موهایش را رنگ کند. موهای دختر که رنگ خون میگیرد، طوفان فروکش میکند.
اهالی اسفنجان، از آن موقع، هر سال در موعدی که دختر در دل زمین پناه گرفته، گاوی را قربانی کرده و خونش را در جوی جاری میکنند؛ این موعد، در سی و ششمین روز بهار است؛ زمانی که بادی گرم میوزد که در سرتاسر منطقه، به باد اسفنجان معروف است.
معصومه درخشان